Taşınmaz Ticareti Faaliyetinde Uyulması Gereken İlke ve Kurallar
Taşınmaz ticareti, yani emlak alım satım ve kiralama faaliyetleri, ülkemizde “Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik” ile belirli ilke ve kurallara bağlanmıştır. Bu yönetmelik, hem hizmet kalitesini yükseltmeyi hem de alıcı, satıcı, kiracı ve emlak işletmeleri arasındaki güveni sağlamayı amaçlar. Bu yazıda, yönetmelikte yer alan temel ilke ve kuralları detaylı biçimde ele alacağız.
Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği Nedir?
Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği, Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanmış ve 5 Haziran 2018 tarihli Resmî Gazete’de yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik, emlak danışmanlarının, emlak işletmelerinin ve taşınmaz ticaretiyle uğraşan tüm kişi ve kurumların uyması gereken kuralları belirler.
Bu düzenleme, kayıt dışı emlak faaliyetlerini önlemeyi ve sektörde belgeye dayalı, şeffaf bir işleyiş sağlamayı hedefler. Yönetmelik kapsamında faaliyet göstermek isteyen herkesin Taşınmaz Ticareti Yetki Belgesi alması zorunludur.
Taşınmaz Ticareti Faaliyetinde Uyulması Gereken Temel İlkeler
Yönetmelik, taşınmaz ticaretinde dürüstlük, şeffaflık ve mesleki yeterlilik ilkelerini esas alır. Aşağıda bu ilkeler detaylı biçimde açıklanmıştır:
- Dürüstlük ve Güven İlkesi: Emlak danışmanı, tüm faaliyetlerinde dürüst davranmak ve hizmet sunduğu kişilerin güvenini korumakla yükümlüdür. Yanıltıcı bilgi vermek, taşınmazın değerini olduğundan farklı göstermek ya da gizli komisyon almak yönetmelik hükümlerine aykırıdır.
- Tarafsızlık ve Eşitlik: Danışman, alıcı ve satıcı arasında taraf tutamaz. Her iki tarafın da haklarını korumalı, eşit bilgilendirme yapmalı ve işlemleri adil şekilde yürütmelidir.
- Bilgilendirme Yükümlülüğü: Emlak danışmanı, hizmet sunduğu kişiye taşınmazla ilgili tüm bilgileri açıkça paylaşmakla yükümlüdür. Taşınmazın tapu durumu, imar bilgisi, kullanım amacı, mevcut kısıtlamalar gibi bilgiler doğru ve eksiksiz olarak sunulmalıdır.
- Kayıt Tutma ve Belgelerin Saklanması: Tüm emlak işlemleri yazılı sözleşmelerle yapılmalı ve en az 5 yıl süreyle saklanmalıdır. Bu kural, hem müşteri şikayetlerinin çözümlenmesini kolaylaştırır hem de denetimlerde işletmeye hukuki güvence sağlar.
- Gizlilik İlkesi: Müşteri bilgileri, sözleşme detayları ve taraflara ait kişisel veriler gizli tutulmalıdır. Bu bilgiler yalnızca tarafların rızasıyla veya yasal zorunluluk halinde paylaşılabilir.
- Mesleki Yeterlilik ve Belge Zorunluluğu: Emlak danışmanlığı yapmak isteyen kişiler, Mesleki Yeterlilik Belgesi (Seviye 5 veya Seviye 4) sahibi olmalıdır. Ayrıca işletmenin, Ticaret Bakanlığı’ndan alınmış Taşınmaz Ticareti Yetki Belgesi bulunmalıdır.
Hizmet Sözleşmesi Zorunluluğu
Taşınmaz ticaretinde her hizmet, yazılı bir sözleşmeye dayanmalıdır.
Bu sözleşmelerin türleri:
- Taşınmaz Ticareti Hizmet Sözleşmesi: Emlak danışmanı ile müşteri arasında yapılır.
- Taşınmaz Gösterme Belgesi: Danışmanın müşteriye taşınmazı göstermeden önce imzalatması gereken belgedir.
- Yetkilendirme Sözleşmesi: Emlak danışmanına satış ya da kiralama konusunda münhasır yetki verilmesini düzenler.
Bu belgelerin her biri, hem danışman hem de müşteri açısından hakların korunması açısından hayati öneme sahiptir.
Komisyon Ücretleri ve Sınırlamalar
Yönetmelikte, alınabilecek hizmet bedellerine ilişkin sınırlamalar da net şekilde belirtilmiştir:
- Satış işlemlerinde: Alıcıdan ve satıcıdan ayrı ayrı olmak üzere taşınmaz satış bedelinin %2’si (KDV hariç) oranında hizmet bedeli alınabilir.
- Kiralama işlemlerinde: Kiracıdan bir aylık kira bedelini aşmayacak şekilde hizmet bedeli talep edilebilir.
Bu oranların üzerinde ücret talep edilmesi yönetmelik ihlali sayılır.
Reklam ve Tanıtım Kuralları
Taşınmazın ilanı yapılırken:
- Taşınmazın gerçek durumu doğru şekilde belirtilmelidir.
- İlanlarda gerçek fotoğraflar kullanılmalı, yanıltıcı beyanlara yer verilmemelidir.
- Yetki belgesi olmayan kişiler veya işletmeler taşınmaz ilanı veremez.
Ayrıca, yetkili emlak danışmanı tarafından verilen ilanlarda yetkili işletmenin unvanı, adresi ve yetki belgesi numarası yer almalıdır.
Denetim ve Yaptırımlar
Ticaret Bakanlığı, yönetmelik hükümlerine aykırı davranan işletmelere idari yaptırımlar uygulayabilir.
Bu yaptırımlar arasında:
- Uyarı ve para cezaları,
- Yetki belgesinin askıya alınması,
- Faaliyetin tamamen durdurulması
gibi ciddi sonuçlar bulunmaktadır.
Bu nedenle, taşınmaz ticareti yapan tüm kişi ve işletmelerin mevzuata tam uyum sağlaması büyük önem taşır.
Sonuç
Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği, sektörün düzenli, etik ve güvenilir bir yapıya kavuşmasını sağlar. Bu kurallara uymak yalnızca bir yasal zorunluluk değil, aynı zamanda müşteri memnuniyetini ve marka güvenilirliğini artıran bir profesyonellik göstergesidir.
Her emlak danışmanının bu ilkelere uygun hareket etmesi, hem bireysel itibarı hem de sektörün geleceği açısından büyük önem taşır.
Etiketler: emlak danışmanı