Depozito Kavramı: Kiracı ve Ev Sahibi İçin Güvence Bedeli
Ev veya iş yeri kiralamalarında sıkça duyduğumuz kavramlardan biri depozitodur. Hem kiracılar hem de ev sahipleri için önemli bir güvence niteliği taşıyan bu bedel, yanlış anlaşıldığında taraflar arasında sorunlara yol açabilir. Peki, depozito nedir, nasıl hesaplanır ve hangi durumlarda iade edilir? İşte detaylı bir rehber:
Depozito Nedir?
Depozito, kira sözleşmesi yapılırken kiracıdan, ev sahibine güvence amacıyla ödenen paradır. Türk Borçlar Kanunu’na göre bu bedel:
- Ev sahibinin muhtemel zararlarını karşılamak,
- Kiracının kira süresi boyunca yükümlülüklerini yerine getirmesini güvence altına almak
amacıyla alınır.
Kısacası depozito, kiracı için bir güvence bedeli, ev sahibi içinse bir güvenlik sigortası gibidir.
Depozito Ne Kadar Olabilir?
Türk Borçlar Kanunu’na göre, konut ve çatılı işyeri kiralarında depozito en fazla 3 aylık kira bedeli kadar olabilir. Örneğin:
- Aylık kira 15.000 TL ise, depozito en fazla 45.000 TL olabilir.
Bu sınır, kiracıyı aşırı yük altına girmekten korurken, ev sahibine de makul ölçüde güvence sağlar.
Depozito Nasıl Ödenir?
Depozito bedeli nakit olarak ev sahibine verilmez. Kanuna göre:
- Depozito bankaya yatırılmalı ve kiracı adına açılan vadeli hesaba bloke edilmelidir.
- Hesap, kiracının onayı veya mahkeme kararı olmadan ev sahibi tarafından çekilemez.
- Kira ilişkisi sona erdiğinde, ev sahibi 3 ay içinde herhangi bir hak talebinde bulunmazsa, banka parayı kiracıya iade eder.
Uygulamada çoğu kişi nakit teslim yoluna gitse de bu durum ileride ispat sorunlarına neden olabilir.
Depozito Hangi Durumlarda Kesilir?
Ev sahibi, depozitoyu ancak belirli durumlarda kullanabilir. Bunlar:
- Kiracının ödenmemiş kira borcu varsa,
- Daireye zarar verilmişse (örneğin kırık cam, duvara zarar, tesisat bozulması gibi),
- Sözleşmede belirtilen yükümlülükler yerine getirilmemişse.
Normal kullanım sonucu oluşan yıpranmalardan dolayı (boyanın solması, mobilyaların eskimesi gibi) ev sahibi depozitoyu kesemez.
Depozito Ne Zaman İade Edilir?
Kira sözleşmesi sona erip kiracı evi teslim ettikten sonra:
- Evde ciddi bir zarar yoksa,
- Kiracının ödenmemiş kira veya aidat borcu bulunmuyorsa,
- Sözleşmede belirtilen yükümlülükler yerine getirilmişse,
depozito kiracıya iade edilmek zorundadır.
Sıkça Sorulan Sorular
- Ev sahibi istediği şekilde depozitoyu tutabilir mi? Hayır. Depozito keyfi olarak tutulamaz, mutlaka ispatlanabilir bir haklı gerekçeye dayanmalıdır.
- Depozito ile kira ödenebilir mi? Hayır. Depozito, kira bedelinin yerine geçmez. Ancak son ay kiracının talebi ve ev sahibinin onayıyla mahsuplaşma yapılabilir.
- Depozito faiz getirir mi? Evet. Bankaya yatırılan depozito, vadeli hesapta tutulduğu için faiz getirir. Faiziyle birlikte kiracıya iade edilir.
Sonuç
Depozito, kiracı ve ev sahibi arasındaki güveni pekiştiren, yasal sınırlarla korunan önemli bir güvencedir. Kiracının haklarını korumak için mutlaka banka hesabı üzerinden yatırılması tavsiye edilir. Böylece her iki taraf da olası anlaşmazlıkları önlemiş olur.